Niet alleen gezond, maar ook gevarieerd eten is belangrijk

Elke week stellen we een gezondheidsvraag aan een medisch deskundige. Deze week: waarom moeten we eigenlijk niet alleen gezond, maar ook gevarieerd eten? Huisarts en leefstijldeskundige Jacqui van Kemenade: "Eet zo vers en gevarieerd mogelijk. Dan hebben je darmbacteriën alles wat hun hartje begeert."

Darmbacteriën? Dat klinkt vies!

"In de darmen leven miljoenen bacteriën. Samen vormen ze het microbioom. Er wordt de laatste jaren volop onderzoek naar gedaan. Ze hebben een belangrijke functie in ons lichaam en helpen bijvoorbeeld bij de vertering van voedingstoffen."

"Maar ze doen meer. Ze beïnvloeden elkaar onderling. Sommige maken bijvoorbeeld eiwitten aan die andere bacteriën kunnen onderdrukken. Zo spelen ze een belangrijke rol voor onze weerstand en immuniteit."

Wat moet je eten voor een zo gezond mogelijk microbioom?

"Ten eerste vezels. Die zitten in fruit, peulvruchten, volkorenproducten en groenten. Die voedingsvezels worden ook wel prebiotica genoemd: voeding voor de darmbacteriën. Omdat er veel verschillende bacteriesoorten in je darmen leven, is het belangrijk veel verschillende soorten vezels te eten. Eet dus niet elke dag dezelfde groentesoort."

Is prebiotica hetzelfde als probiotica?

"Nee. Probiotica zijn gezondheidsbevorderende bacteriën die van nature ook voorkomen in onze darmen. Om die reden zijn ze heel belangrijk voor een gezond microbioom. Het zijn eigenlijk kant-en-klare darmbacteriën. Ze komen veel voor in yoghurt en andere gefermenteerde producten zoals zuurkool, kefir en kombucha."

“De laatste jaren blijkt steeds vaker uit onderzoek dat iedereen anders reageert op voeding.”

Zijn de probioticadrankjes in de supermarkt ook gezond?

"Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de vraag of die zuiveldrankjes het microbioom versterken. Ze bevatten niet alle essentiële bacteriestammen en zitten bovendien vaak bomvol suiker. Eet gewoon zo vers en gevarieerd mogelijk. Dan hebben je darmbacteriën alles wat hun hartje begeert."

De schijf van vijf volgen dus?

"De laatste jaren blijkt steeds vaker uit onderzoek dat iedereen anders reageert op voeding. Uit recent Engels onderzoek bleek bijvoorbeeld dat hetzelfde bordje eten op verschillende mensen een ander effect heeft als het gaat om bloedsuiker, bloedvetten en insulineafgifte."

"Ik zie dat ook bij mijn patiënten. Volkorenbrood is gezond, zegt de schijf van vijf. Maar voor sommige mensen is dat niet zo. Die reageren erop met een enorme bloedsuikerstijging. Mensen met (pre)diabetes laat ik om die reden steeds vaker anderhalf uur na de maaltijd de suikerspiegel meten om te testen hoe de bloedsuiker op die specifieke maaltijd reageert."

Hoe kan het dat niet iedereen hetzelfde reageert op dezelfde voeding?

"Dat komt mede door het microbioom. Dat is medebepalend voor de voedselvertering, stofwisseling en gewichtsbeheersing. Maar ieders microbioom is anders. Hoe het is samengesteld, welke bacteriestammen er onderdeel van uitmaken, wordt namelijk ook bepaald door hoe we zijn opgegroeid: onder andere waar je bent geboren, of dat met de keizersnee was en of je huisdieren hebt gehad."

"We komen er steeds meer achter dat het met voeding niet one size fits all is. In de toekomst zullen we door 'poeponderzoek' en suikerspiegelmetingen wellicht voor meer mensen een persoonlijk en op maat gemaakt dieet kunnen samenstellen."

Jacqui van Kemenade is huisarts in Breda. Haar nieuwste boek 'Een shotje leefstijl' is deze maand verschenen bij uitgeverij Scriptum.